سبزی خوردنی و خواص شگفت انگیز آن برای سلامتی بدن

برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب و سالم نیاز است تا با توجه به هرم غذایی گام برداریم. گروه سبزی‌ها و میوه‌ها نقش موثری در سلامتی و محافظت از بدن. در مقابل انواع بیماری را ایفا می کند. انواع سبزی ها از قدیم، نه تنها برای خوردن و خواص آن. بلکه از آن ها در جهت درمان بیماری ها نیز استفاده می شده است. سبزی خوردنی ها در فرهنگ ایرانی و شرق آسیا جایگاه مهمی داشته و بیشتر غذاها با آن طبخ می شود. برخی سبزیجات به صورت خام مصرف می‌شوند مانند سبزی‌های خوردنی و برخی نیز در غذا پخته شده و مصرف می‌شود. بر اساس تحقیقات انجام شده خوردن میوه و سبزیجات در هر روز ضروری‌ است. مصرف میوه و سبزی تازه علاوه بر سلامت کلی بدن، در کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی و انواع سرطان موثر است.

انواع سبزی خوردنی

سبزی های خوردنی عبارتند از:

• تره
• ریحان
• شوید
• شاهی
• نعنا
• مرزه
• ترخون
• تربچه
• جعفری
• کشنیز

خواص تره یکی از سبزی های معروف

تره خواص مشابهی با سیر و پیاز داشته اما طعم ملایم تری دارد. این سبزی به علت داشتن طبع گرم، برای بیماری هایی همچون: سوء‌هاضمه، یبوست. ضدعفونی کردن روده‌ها، تسکین درد مفاصل و نقرس نقش موثری دارد. تره به علت ساختار گوگردی که دارد ضد میکروب نیز است. این سبزی خوردنی با داشتن یک ماده مغذی به نام کولین، به حفظ ساختار غشاهای سلولی کمک می کند. بهبود خلق‌وخو و حافظه، کنترل عضلات و سایر عملکردهای سیستم عصبی و مغز از دیگر فواید تره می باشد. سبزی خوردنی مذکور حاوی حاوی ویتامین C، ویتامین‌های گروه B و عناصر معدنی است. تره ها به دو نوع کوتاه و نازک و دیگری تره فرنگی تقسیم می شوند. تره کوتاه و نازک در تابستان رشد می کند اما تره فرنگی در زمستان می روید.

دیگر خواص تره برای بدن

• کاهش دهنده چربی خون
• اثرات ضد میکروبی
• درمان هموروئید
• رفع یبوست
• کم کردن خطر سرطان پروستات و روده با سبزی خوردنی
• ضماد تره تسکین دهنده درد و سوزش بواسیر
• قوی کردن هضم غذا
• کنترل کننده نقرس
• ادرار آور
• مفید برای بیماری کبد و روماتیسم

نکته: استفاده زیاد از این سبزی باعث سر درد می شود. به جا و مناسب آن را مصرف کنید.

خواص ریحان یک سبزی خوردنی خوش بو

ریحان یکی از سبزی های خوش بو و خوش عطر در دسته سبزی‌های خوردنی به شمار می رود. این سبزی معطر، به علت دارا بودن آنتی اکسیدان های طبیعی. به علت گذر زمان و پیری سلول ها پوست را حفظ کرده و آن را شاداب نگه می دارد.

امام صادق (علیه السلام) در مورد ریحان فرموده اند:

اَلْحَوک بَقْلَةُ الأَنْبیاءِ، اَما اِنَّ فیهِ ثَمانَ خِصالٍ:یمْرِئُ وَ یفْتَحُ السُّدَدَ وَ یطَیبُ الجُشاءَ وَ یطَیبُ النَّ کهَةَ وَ یشَهِّی الطَّعامَ وَ یسُلُّ الدّاءَ وَ هُوَ أمانٌ مِنَ الجُذامِ وَ إذا اسْتَقَ رَّ فی جَوْفِ الإنسانِ قَمَعَ الدّاءَ کلَّهُ؛

ریحان، سبزی انبیاست و در آن هشت خاصیت است: هضم کننده است، رگ ها و مجاری را باز می کند، بازدم را خوشبو می سازد، بدن را بوی خوش می بخشد، اشتها آور است، درد را از بدن بیرون می برد، از جذام در امان می دارد و چون وارد معده شود درد را به کلّی از بین می برد. کافی (ط-الاسلامیه) ج 6، ص 364، ح 4

با توجه به حدیث گفته شده در می یابیم که از کنار ریحان به راحتی نمی توان گذشت. وجود رادیکال های آزاد در بدن موجب آسیب به سلول و بروز بیماری می شود. بدین ترتیب ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی نیز به این علت است.

خواص دیگر سبزی خوردنی ریحان

• آرامش دهنده ی اعصاب
• درمان سردردهای عصبی
• نشاط آور است و سردردهای ناشی از سفر را برطرف می کند.
• مؤثر برای برطرف کردن گلودرد و آنژین
• درمان آسم و سرماخوردگی
• درمان کردن اسهال
•  ضد دل پیچه و نفخ
• به عنوان آنتی هستامین عمل می کند
• دارای آهن و بتاکارون و کاروتنوئید

موارد منع مصرف ریحان

1. مصرف طولانی مدت آن به خاطر پتانسیل اثر سرطان زایی ترکیب استراگل ممنوع است.
2. مصرف این گیاه در اطفال و یا کودکان نوپا ممنوع است که به خاطر جزء سمی استراگل آن می باشد.
3. مضرّ دماغ است.
4. در دوران بارداری و شیردهی بهتر است از مصرف ریحان و تخم آن خودداری شود.

خواص شوید و چربی سوزی با آن

در هنگام پختن پلو بیشتر خانم ها و آشپزها از شوید خرد شده استفاده می کنند. شوید پلو به علت عطر و  طعم منحصر به فردی که دارد یکی از پلوهای خوشمزه‌ای است که اکثر افراد آن را دوست دارند. سبزی خوردنی شوید سرشار از آنتی اکسیدان، فلاونوئید، ویتامین C. ویتامین های B، ویتامین A، کلسیم، منگنز و آهن است. البته این سبزی به مقدار زیاد به صورت خام مصرف نمی شود و بیشتر به صورت پلویی و … مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص دیگر شوید که باید بدانیم

• طبعی گرم و خشک دارد
• ضدنفخ بودن
• تمیز کننده دستگاه گوارش
• ضد دیابت
• ضد پوکی استخوان
• مانند سم‌ زدای طبیعی عمل می‌کند
• ادرار‌ آور است
• باعث پاکسازی کبد می‌ شود
• رفع اسهال
• ممانعت از تجمع گازهای روده و معده
• رفع اختلال تنفسی ناشی از سرفه
• خوش بو شدن دهان و پاکسازی دندان ها
• ویتامین B6 موجود اختلالات خواب را درست می کند
• خاصیت ضد میکروبی و بهبود هاضمه
• کاهش کلسترول خون
• کاهنده درد های ناشی از قاعدگی

سبزی خوردنی شاهی و کاهش کم خونی

شاهی با داشتن طبعی معتدل و طعم تند بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی مهم را درون خود جای داده است. داشتن بیش از حد ویتامین K و آنتی اکسیدان آن را در کاهش بیماری های قلبی و عروقی معروف نموده است. خانم هایی که به دلیل عادات ماهیانه خود، خون زیادی را از دست می دهند و با کمبود آهن روبه رو هستند. باید بدانند که شاهی سرشار از آهن است و برای جبران آن در بدن کافی می باشد.

سبزی خوردنی نعنا سلطان سبزی های معطر

یکی دیگر از سبزی های معطر اما تند نعنا می باشد. که از آن در بسیاری از چای‌ها و دمنوش‌ها گرفته تا سس‌ها، سالادها و دسرها استفاده می شود. این سبزی جالب و خوردنی گونه های زیادی دارد. گونه های آن مانند: موهیتو، فلفلی و سیب که سرشار از ویتامین A ، آنتی اکسیدان و مواد مغذی دیگر است. خاصیت نعنا بیشمار بوده و اگر بخواهیم فقط در مورد آن بنویسیم مطالب طولانی خواهد شد. اما از مهم ترین خاصیت نعنا به عنوان روش درمانی عبارت است از: اثربخشی آن بر دردهای دستگاه گوارش. شامل درد معده، روده، نفخ، دل‌پیچه، تهوع و اسهال است.

خواص های و مزایای نعنا

• کمک به درمان مشکلات دستگاه گوارش نظیر نفخ و سوء هاضمه
• حفظ سلامت و خوشبو کردن دهان
• کمک به درمان سرماخوردگی و آسم
• کمک به آرامش و استراحت ذهن
• اشتها‌ برانگیز
• نشاط‌ آور
• درمان آنفلوآنزا و سرفه
• بهبود ناراحتی‌های روحی و عصبی
• رفع بواسیر
• کاهش دهنده تپش قلب
• رفع سکسکه

 

مصرف نعنا به چه کسانی توصیه نمی شود؟

1. اگر زیاد مصرف شود سیستم گوارشی را تحریک می کند. به همین دلیل کسانی که عارضه گوارشی دارند مصرف نکنند.
2. کسانی که فشار خون بالا دارند. زیرا فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع، استفراغ و درد معده می شود.
3. به نوزادان و کودکان نباید اسانس آن را خوراند. زیرا روی حرکات تنفسی و قلب اثر می گذارد و ممکن است خطرناک باشد.
4. افرادی که دارای سابقه سقط جنین هستند در دوران بارداری از مصرف نعنا باید اجتناب ورزید.
5. روغن نعنا را به صورت نوزادان و کودکان نباید مالید.

مرزه یک سبزی خوردنی مغذی

گیاه مرزه که بیشتر در غذاهای اروپای شرقی و آمریکا مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از خانواده نعنا بوده و با طعم تند و فلفلی همراه است. این گیاه خوشبو به علت فواید درمانی که دارد. برای مشکلات پوستی، عفونت ها، و گوارشی مفید واقع می گردد. مرزه دارای مقدار زیادی ویتامین A، پتاسیم، کلیسیم، منزیم و دیگر مواد مغذی واجب برای بدن است.

خاصیت درمانی مرزه

• مرزه به پوست کمک می کند
•  تسکین نیش و گزیدگی
• محرک اشتها و افزاینده میل جنسی
• خاصیت ضد عفونی کننده و ضد باکتریایی
•  کاهش کلسترول و تقویت سلامت قلب
•  نفخ و سوء هاضمه کمک می کند
•  کاهش وزن
• سرشار از آنتی اکسیدان
• کاهش درد سندرم قاعدگی زود رس و قاعدگی نامنظم
• دارای خواص التهابی و ضد روماتیسمی ضد

موارد منع مصرف برای مرزه

1. در هنگام بارداری و شیردهی از استفاده آن خودداری کنید.
2. این گیاه به دلیل جلوگیری از لخته شدن خون، خطر خونریزی را بالا می برد. لذا کسانی که دارای مشکلات کمبود پلاکت خون یا دچار رقیق شدن خوم هستند استفاده نکنند.
3. کسانی که می خواهند جراحی انجام دهند تا دو هفته قبل از انجام جراحی مرزه مصرف نکنند.

با ترخون از بوی بد دهان خلاص شوید

سبزی خوردنی ترخون نسبت به نعنا و مرزه تندی کمی دارد. این سبزی معطر علاوه بر داشتن طرفداران زیاد بر سر سفره اشتها را نیز تحریک می کند. ترخون با داشتن عناصر مغذی زیاد مانند منگنز، آهن و پتاسیم برای سلامتی مفید است. از ترخون می توان در غذاهای پخته شده و سس شده استفاده کرد. یا در آب آن را دم کرد و به عنوان دم نوش مورد استفاده قرار داد.

فواید و خواص ترخون برای بدن

• مبارزه با رادیکالهای آزاد در بدن به علت دارا بودن آنتی اکسیدان
• جلوگیری از رشد سلول های سرطانی
• سالم نگه داشتن قلب
• کاهش دادن سطح قند خون را در بیماران دیابتی
• دارای آهن و جلوگیری از کم خونی
• محافظت از مخاط روده
• جلوگیری از بروز گرفتگی عضلات
• به علت سرشار بودن از کلسیم و فسفر استخوان و دندان را سالم نگه می دارد
• سرشار از ویتامین A که باعث حفظ چشم می شود
• ادرار آور
• کاهش درد دندان
• کاهش علایم التهاب
• کمک به بی خوابی
• رفع اضطراب
• بهبود دستگاه گوارش
• حفظ سطح فشار خون طبیعی
• سم زدایی بدن به علت دارا بودن ویتامین C و آنتی اکسیدان

چه کسانی از مصرف ترخون خودداری کنند؟

1. کسانی که باردار و شیرده هستند. زیرا قاعده آور بوده و ممکن است باعث قاعدگی و به خاطر افتادن بارداری شود.
2. لخته شدن خون را کند کرده و برای کسانی که مشکل خونی داشته یا عمل جراحی پیش رو دارند توصیه نمی شود. بهتر است دو هفته قبل از عمل جراحی خوردن ترخون را متوقف کنید.
3. کسانی که به ترخون ها ، گل داودی، گل دریایی، گل مروارید و بسیاری از سبزی های دیگر حساسیت دارند. نباید مصرف کنند زیرا سبب بروز آلرژی می شود.

آنچه که از تربچه قرمز نمی دانید

تربچه با توجه به ظاهری متفاوت که با بقیه سبزی ها دارد اما جدا از این خانواده مهم نیست. با توجه به این که کم کالری است فیبر بالایی دارد و یک منبع خوب ویتامین C است. برگه تربچه هم قابل خوردن است و ویتامین های موجود در آن بیشتر از خود پیاز تربچه می باشد. مصرف تربچه همراه با برگ در غذا باعث جذب بیشتر آهن در بدن شده و سلامتی می شود. با اینکه در سبد سبزی خوردنی قرار می گیرد اما عضوی از خانواده شلغم و چغندر است. تربچه بدون چربی و کلسترول است. همچنین تربچه دارای فیبر، ویتامین c , k , B6 ، نیاسین و فولات است. مصرف آن به طور مداوم باعث حرکت آسان روده شده و در نتیجه منجر به بهبود تدریجی اشتها می‌شود.

خواص تربچه به عنوان سبزی خوردنی 

• سوخت و ساز چربی را تنظیم می کند
• معده را پاکسازی و مسمومیت را درمان می کند
• درمان سوزش ادرار
• پیشگیری از بروز سرطان هایی چون کولون، پروستات و سینه ،کلیه، معده
• آب برگ تربچه برای تقویت چشم
• نرم کردن بدن بخصوص در مخاط های بینی، سلول ها و ریه ها با آب تربچه
• تنظیم متابولیسم بدن
• موثر برای بیماری روماتیسم و معالجه آن
• اشتها آور بودن تخم تربچه
• افزایش شیر مادر با مصرف تخم تربچه
• کمک به هضم غذا با مصرف برگ تربچه
• بهبود گردش خون
• رفع تب
• نیکو و روشن کردن رنگ صورت
• از بین بردن آثار کبودی زیر چشم ، آثار ضربه و جای زخم و کک و مک با استفاده از ضماد ترب و عسل
• مرهم ترب برای زخمهای بد و جوش های آبدار
• مالیدن آب ترب به بدن برای جلوگیری از گزش حشرات
• جلوگیری از فعالیت نوعی آنزیم که سبب تشکیل جرم دندان می شود
• پیشگیری از پوسیدگی و افتادن دندان ها
• بوی تربچه برای سینوس ها مفید است
• پیشگیری از لخته شدن خون
• از بین بردن سلولهای سرطانی و تاثیر مثبت در روش شیمی درمانی

نکته مهم: زیاده روی در مصرف ترب موجب دل پیچه می شود. برای دندان مضر بوده و باعث آزار و درد در ناحیه گلو می شود.

جعفری یک سبزی خوردنی بی نظیر

با اینکه قدمت جعفری به 2000 سال قبل می گردد و رومیان آن را یک گیاه مقدس می دانستند. همچنان نیز به عنوان سبزی قابل خوردن و استفاده در چاشنی ها، سوپ ها و انواع غذاها به کار می رود. مقدار ویتامین K موجود در آن باعث شگفتی بوده. و غنی از مواد مغذی ضروری دیگر نظیر ویتامین A، آهن، مس و اسید فولیک است. همچنین میزان ویتامین C جعفری سه برابر ویتامین سی پرتقال است. اما این سبزی سودمند با قدمت، چه خواص و فوایدی دارد؟ باهم به بررسی این خواص بپردازیم.

مزایای استفاده از جعفری

• حاوی میزان زیادی آنتی اکسیدان فلاوونوئید
• جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی
• دفع سنگ کلیه و صفرا و عفونت های مثانه و عفونت های دستگاه ادراری
• تمیز نمودن کلیه ها
• کمک به ذخیره و ازدیاد آب بدن
• کمک به کاهش وزن
• دارای خواص کلاژن سازی و روشن کنندگی پوست به علت غنی بودن از ویتامین C
• موثر برای آرتریت روماتوئید
• پیشگیری از سرطان پروستات، روده بزرگ، و کولون
• تقویت سلامت و جلوگیری از پوکی استخوان
• درمان رفلکس اسید معده و نفخ شکم
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• تعادل نمودن هورمون ها
• مراقبت از پوست، مو و چشم
• موجب تسکین اعصاب و تقویت کننده ی حافظه است.

کسانی که باید از مصرف جعفری خودداری کنند

1. خودداری از مصرف زیاد جعفری در دوران بارداری و شیر دهی که باعث تحریکات رحمی می شود و زایمان زودرس را به همراه دارد. تشنج و سقط جنین نیز از دیگر عوارض مصرف زیاد جعفری در دوران بارداری است.
2. مضر بودن برای افراد دارای بیماری نقرص به دلیل مقدار زیاد اگزالات که دارد.
3. باعث ایجاد حساسیت پوست به خورشید شود و خارش و دیگر واکنش های آلرژیک

کشنیز یک سبزی خوردنی و چاشنی برای غذا

بیشتر ما در سبد سبزی های سر سفره کشنیز را زیاد استفاده می کنیم. این گیاه که طبعی سرد و خشک دارد علاوه بر اینکه بوی مطبوعی به غذاها می دهد، ارزش غذایی بالایی نیز دارد. همچنین این گیاه حاوی ویتامین A، ویتامین C. ویتامین B6، آهن، منیزیم، کلسیم، پتاسیم و فیبر است که مغذی بودنش را اثبات می کند. در دنیا و با علم به روز کشنیز را داروی معده و بهبود دهنده عمل گوارش و هضم غذا می شناسند.

خاصیت ها و فواید جالب کشنیز

• بهبود عملکرد کبد
• مقابله با باکتری سالمونلا
• دارای خاصیت ضدالتهابی و برطرف کردن علایم آرتریت
• حفاظت از بدن در برابر عفونت های دستگاه ادراری
• آب گشنیز خواب آور است
• برای کاستن نیروی جنسی ونعوظ مزاحم،خوردن گشنیز اثر بسیار موثری دارد.
• داشتن خاصیت خلط آور
• خاصیت ضدنفخ و اشتهاآوری
• مانع ترش شدن غذا در معده بوده و درد صفرا را تا حد بسیار زیادی تسکین می دهد
• کاهش قند خون و مفید برای افراد دیابتی به علت تحریک ترشح انسولین
• درمان جوش های دهان و تسکین درد دهان

منع مصرف کشنیز

استفاده زیاد آن می تواند باعث قاعدگی منظم شده و در خانم های باردار منجر به سقط جنین شود. استفاده از آن به مقدار کم مشکلی ندارد ولی مشورت با پزشک قبل از مصرف توصیه می شود.

سخن پایانی

با توجه به توضیحاتی که برای انواع سبزی خوردنی دادیم و مواد مغذی درون آن ها را شرح دادیم. در میابیم که استفاده درست و به جا از هر ماده غذایی نه تنها باعث سلامت جسم می شود. بلکه روح و روان ما را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. قرار دادن گروه میوه و سبزیجات در سبد غذایی روزانه به جای استفاده از انواع اسانس ها و فست فود ها سلامتی ما را تنظیم خواهد نمود. گروه غذایی شاهد فود توانسته است. با بهترین کیفیت و درصد بهداشتی بالا در بسته بندی محصولات، مواد غذایی تازه و سالمی را فراهم آورد.